یخدان روستای محمودآباد سیرجان از بناهایی با قدمت ۲۲۰ ساله به شمار می‌رود که در بارش‌های شدید هفته گذشته بخشی از آن تخریب شد و آنطور که مسئولان میراث فرهنگی استان کرمان اعلام می‌کنند، مرمت غیراصولی عامل اصلی تخریب بوده است...
بارش های شدید بهاری هفته گذشته در شهرستان سیرجان ضمن اینکه نعمت الهی برای کشاورزی و محیط زیست بود، خساراتی نیز به برخی بناهای تاریخی این شهرستان وارد کرد. یکی از بناهایی که تخریب آن خبرساز شد، یخدان روستای محمود آباد سیرجان بود و تصاویر و فیلم ها نشان می دهد که بخش بزرگی از ورودی یخدان در بارندگی تخریب شده است. مسئولان میراث فرهنگی کرمان درباره علت تخریب بخشی از این بنا اظهار داشتند: مرمت این بنای تاریخی چند سال قبل توسط مالک که بخش خصوصی است، به صورت غیراصولی و بدون نظر کارشناسان میراث فرهنگی انجام شده و همین موضوع بنا را در برابر بارش ها آسیب پذیر کرده بود. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: این یخدان مالک خصوصی دارد و چند سال قبل بدون هماهنگی با میراث فرهنگی نسبت به مرمت بنا اقدام کرد. این یخدان مالک خصوصی دارد و چند سال قبل بدون هماهنگی با میراث فرهنگی نسبت به مرمت بنا اقدام کرد. محسن موحدی ادامه داد: مرمت یخدان محمودآباد سیرجان با پوشش آجری انجام شده که کار غیراصولی بود، در صورتی که باید با مصالح همگن و زیر نظر کارشناسان مرمت اداره کل میراث فرهنگی انجام می شد. معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان خاطرنشان کرد: البته چندسال گذشته تذکر و توضیح لازم برای مرمت این یخدان داده شد که به دلیل نیمه‌کار بودن مرمت امکان تغییر مصالح نبود، اما در مرمت جدید باید به طور حتم این کار با نظارت میراث فرهنگی باشد. وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی در استان کرمان توانمندی، تجربه و فناوری مرمت بناهای تاریخی را دارد بیان کرد: در هر بنای تاریخی که مالک خصوصی دارد اگر دخل و تصرف بی رویه و غیر کارشناسی انجام شود، به بنا بیشتر آسیب وارد می آید. موحدی تاکید کرد: مرمت و دخل و تصرف غیراصولی نه‌تنها از نظر فیزیکی به بنای تارخی آسیب می زند بلکه روح و اصالت بنا را هم از بین می برد. وی با بیان اینکه بنای تاریخی بر اساس اقلیم محل و منطقه احداث شده است تصریح کرد: وقتی تغییر اقلیم صورت می گیرد بناها در معرض تخریب بیشتر قرار می گیرند و در مناطقی از استان کرمان به دلیل بارندگی ها و تغییر اقلیم خسارت هایی وارد شده است. به گزارش ایرنا،معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان افزود: در حال بازدید، ارزیابی و جمع بندی گزارش ها درزمینه خسارات وارد آمده به بناهای تاریخی استان به دلیل بارش ها هستیم که میزان نهایی برای جبران خسارت، به ستاد بحران استان کرمان ارسال می شود. توضیحات رییس میراث سیرجان رییس اداره میراث فرهنگی سیرجان نیز زمان مرمت غیراصولی یخدان محمودآباد این شهرستان را سال ۹۰اعلام کرد. محمد کارآمد اظهار داشت: مالکیت این یخدان کاملا شخصی بوده و هنوز ثبت ملی هم نشده، علت اینکه تا کنون در فهرست آثار ملی قرار نگرفته نیز همکاری نکردن مالک و مرمت غیراصولی آن بوده است. وی با بیان اینکه قدمت بنا به حدود ۲۲۰سال قبل بر می گردد تصریح کرد: دیوارهای متصل به یخدان از نظر مقاومت در وضعیت خوبی هستند و می‌توان با همکاری مالک و دهیاری شورا روستا نسبت به مرمت اصولی آن اقدام کرد تا در نهایت پس از ارزیابی کارشناسان متولی در صورت داشتن شرایط پس از مرمت نسبت به ثبت ملی آن اقدام شود. رییس اداره میراث فرهنگی سیرجان تاکید کرد: در حال بررسی برآورد خسارت و هزینه به منظور احیای این بنا از سوی کارشناسان هستیم تا پس از تهیه طرح مرمت با همکاری عوامل متولی نسبت به مرمت یخدان اقدام شود. وی خاطر نشان کرد: قلعه تاریخی محمود آباد سیرجان نیز از بناهای قدیمی این منطقه است که نیاز به مرمت برای ثبت در آثار ملی دارد. یخدان ها با معماری خاص و مبتکرانه در روزهای سرد تابستان محل انبار کردن یخ برای فصل گرما محسوب می شد که اغلب در عمق زمین و در مسیر قنات احداث شده اند. شهرستان سیرجان قدمت و سابقه تاریخی کهنی دارد و بادگیر چپقی، باغ سنگی، یخدان های دوقلو، بنای شاه فیروز، قلعه سنگ، کفه نمکی و غیره از مهمترین جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهرستان محسوب می شود. مرکز شهرستان سیرجان در فاصله ۱۷۵کیلومتری غرب شهر کرمان قرار دارد.
